Czym jest rodzicielski plan wychowawczy? – to dokument, który powstaje w wyniku mediacji rodzinnej jako ugoda, zawiera główne zasady podziału władzy rodzicielskiej, ustalenia kontaktów z dzieckiem/dziećmi oraz zabezpieczenie potrzeb finansowych dziecka.
Rozwód – to niestety coraz częstsza rzeczywistość także w naszych polskich rodzinach. O jedną kłótnię za dużo, zdrada, po prostu brak miłości – nie tak to miało wyglądać. W całej sytuacji dzieci ucierpią najbardziej – można robić wszystko, żeby było to dla nich jak najmniej bolesne, jednak w większości przypadków ma to wpływ na całe ich życie.
W takiej chwili z pomocą przychodzą mediacje rodzinne – które pozwolą w najmniej bolesny sposób przejść przez cały proces.
Rodzicielski Plan Wychowawczy najczęściej jest przygotowywany przed złożeniem pozwu o rozwód – do wniosku o rozwód dołącza się taki dokument i Sąd bardziej przychylnie spogląda na sprawy , gdzie wszystko jest już „dogadane”. Do mediacji rodzinnej może zostać skierowana para także w trakcie rozwodu.
RPW można także przygotować między rodzicami, którzy nigdy nie zawarli związku małżeńskiego – wtedy powstają 2 ugody – jedna dotycząca władzy rodzicielskiej i opieki nad dzieckiem, a druga zabezpieczenia potrzeb finansowych dziecka. Dokumenty te są zatwierdzane przez Sąd w różnym trybie, dlatego łatwiej i szybciej jest to zrobić na 2 dokumentach. W tym przypadku należy dołączyć akt urodzenia dziecka do obu ugód.
Co zawiera taki plan? Najlepiej żeby był jak najbardziej szczegółowy z podaniem godzin lub przedziałów godzinowych. Warto pamiętać o detalach, bo to zazwyczaj o nie były największe kłótnie.
Przejdźmy więc do konkretów.
Władza rodzicielska. Zazwyczaj, jeśli strony trafiają do mediatora władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. W tym punkcie zamieszcza się także miejsce zamieszkania dziecka (u jednego z rodziców) oraz sposób decydowania o najważniejszych wydarzeniach z życia dziecka, takich jak: wybór szkoły, wybór zawodu, wybór pracy, udział dziecka w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych, wyjazdy zagraniczne małoletniej (niezależnie od tego, czy dziecko jedzie z którymkolwiek z rodziców), wyjazdy dziecka poza miejsce zamieszkania bez któregokolwiek z rodziców, w tym na wycieczki szkolne, „zielone szkoły”, wyjazdy szkolne, wyjazdy na zorganizowany wypoczynek w okresie wakacyjnym, w tym obozy, kolonie, wybór sposobu i metod leczenia dziecka, w tym kwestie zabiegów operacyjnych i leczenia szpitalnego.
Kolejnym elementem jest dostęp do dokumentacji dotyczącej małoletniego dziecka, a związanej z jego edukacją, opieką medyczną sprawowaną nad nim oraz sytuacją prawną, w tym także majątkową – w dzisiejszych czasach zdarza się że małoletni „youtoberzy” zarabiają więcej od rodziców i wtedy też trzeba zdecydować kto komu płaci.
W RPW zamieszcza się także sposób informowania (mailowo, telefonicznie) o każdej zmianie dotyczącej edukacji, opieki medycznej, sytuacji prawnej oraz innych, nadzwyczajnych wydarzeniach, w tym wszelkich wypadkach i chorobach dotyczących dziecka.
Dużo tego, prawda? A to dopiero początek.
Kolejny duży punkt to ustalenie kontaktów z dzieckiem. W zależności od wieku dziecka i zaangażowania obojga rodziców – forma kontaktów może być bardzo różna. Są jednak w polskim kalendarzu wydarzenia, które należy w takim planie ująć. A mianowicie: ustalenie kontaktów w: tygodniu, weekendy, wakacje, ferie, Święta Bożego Narodzenia, Sylwester, Nowy Rok, Święta Wielkanocne, urodziny dziecka. Niektórzy rodzice są bardzo szczegółowi i chcą dodać także spotkania w Dzień Ojca, Matki, Babci i Dziadka, czy dzień urodzin matki i ojca – ewentualnie inne ważne dla obu stron daty. Jak to zrobić? Powtórzę po raz kolejny jak najbardziej szczegółowo. Można zamieścić jeden wzór na wszystkie lata, można rozróżnić lata parzyste i nieparzyste – tak aby np. co drugi rok Wigilię i Niedzielę Wielkanocną dziecko spędzało z każdym z rodziców. Można zrobić tygodnie parzyste i nieparzyste., np.: w tygodnie parzyste wtorki i czwartki w tygodnie nieparzyste poniedziałki, środy i piątki. Można ustalić widywanie ze stroną, z która dziecko nie mieszka tylko w weekendy lub w co drugi weekend. Można także ustalić opiekę naprzemienną – zazwyczaj u starszych dzieci. Wtedy dziecko przez tydzień przebywa z ojcem i przez tydzień z matką. Pamiętam także ciekawy przypadek opieki „prawie naprzemiennej” gdzie ojciec zabierał dziecko we wtorki i czwartki na noc – na drugi dzień odwoził dziecko do szkoły i zabierał je także w każdy co drugi weekend. Ważne jest zamieszczenie przedziałów godzinowych oraz informacji który z rodziców odbiera/odwozi dziecko/dzieci. Wszystko zależy od twórczości, dobrej woli i zaangażowania obojga rodziców. Bardzo pomocny może okazać się harmonogram spotkań – każdy z rodziców może zaznaczyć idealną jego zdaniem sytuację, a podczas mediacji można skonfrontować swoje oczekiwania.
Harmonogram spotkań z dzieckiem do pobrania tutaj:
Na koniec pozostają kwestie finansowe. Zazwyczaj jest to ustalenie wysokości alimentów – do kiedy i w jakiej formie mają być przekazywane. Czasami rodzicie decydują się także partycypować w tzw. większych wydatkach – warto ustalić co oznacza większy wydatek dla obu stron lub jakiego rodzaju to mają być wydatki.
Czy to już wszystko? Niekoniecznie… można jeszcze zamieścić dodatkowe zapisy które bywają powodami do kłótni – np. zapis aby nie podważać autorytetu i dobrego imienia drugiego rodzica, oraz nie pozwalać na czynienie tego osobom trzecim w obecności dziecka – niby oczywiste, ale jakże trudne w praktyce. Można także doregulować takie kwestie jak:
- Kto pobiera świadczenia na dziecko takie jak: 500+, 300zł na wyprawkę szkolną, bon turystyczny itp.
- Który z rodziców korzysta z ulgi a dziecko w rozliczeniu rocznym.
- Komu przysługują 2 dni opieki na dziecko.
Cały proces wymaga 2 zazwyczaj 3 spotkań, w jego wyniku powstaje ugoda mediacyjna, którą można złożyć do Sądu samemu lub dołączyć do wniosku o rozwód.